Το διεπιστημονικό Εργαστήριο Μελετών για το Κοινωνικό Φύλο (Εργαστήριο Φύλου) του Πανεπιστημίου Κρήτης στοχεύει στη δημιουργία και υποστήριξη ενός δημιουργικού ερευνητικού περιβάλλοντος και στην διασφάλιση ανοικτής και διεπιστημονικής συνεργασίας και έρευνας για το φύλο και την ισότητα. Ιδρύθηκε το 2004 (χρηματοδότηση ΕΣΠΑ/ΕΠΕΑΚ) και αρχικά περιλάμβανε τρία Ακαδημαϊκά Τμήματα (Κοινωνιολογίας, Ιστορίας και Αρχαιολογίας, και Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών). Το 2009 το Εργαστήριο απέκτησε ανεξάρτητη νομική ισχύ. Έκτοτε λειτουργεί σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνιολογίας και την ενεργό συμμετοχή των Τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Στεγάζεται στο ΚΕΜΕ-ΠΚ, Παν/πολη Γάλλου (Ρέθυμνο) όπου έχει και την έδρα του αρχειακού υλικού του και των ακαδημαϊκών και ερευνητικών του δραστηριοτήτων του όπως εργαστήρια, ημερίδες, συνέδρια κ.α.
Το Εργαστήριο Φύλου διεξάγει, υποστηρίζει και στεγάζει έρευνες και μελέτες που εστιάζουν στο φύλο και την ισότητα. Έχει διασφαλίσει συνεργασίες με άλλα ομοειδή Ερευνητικά Κέντρα και Οργανισμούς και είναι πάντα ανοικτό σε συνεργασίες με μελετητές με στόχο την μελέτη, κατανόηση και υπέρβαση έμφυλων και κοινωνικών διακρίσεων. Το Εργαστήριο προωθεί πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην έμφυλη ευαισθητοποίηση εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας, των κοινωνικών ιδρυμάτων και της κοινωνίας γενικότερα. Εργαζόμενο προς αυτό τον σκοπό, το Εργαστήριο διοργανώνει δράσεις διάχυσης και συνεργασίας με εταίρους και το ευρύ κοινό, όπως συνέδρια, παρουσιάσεις, εκθέσεις, ανοικτές διαλέξεις και συζητήσεις στην πανεπιστημιούπολη και εκτός.
Το Εργαστήριο διαθέτει ειδικό εξοπλισμό για διδασκαλία και διαλέξεις, καθώς και μια εκτενή έκθεση αποδελτιωμένου υλικού που είναι διαθέσιμο σε φοιτήτριες/τες, ερευνήτριες/τες και κάθε ενδιαφερόμενη/ο για ζητήματα φύλου και ισότητας.
Σπουδές στο Κοινωνικό Φύλο, Φεμινιστική Θεωρία, Μεθοδολογία και Έρευνα, Φύλο και Δίκαιο, Φύλο και Βιοηθική, Έμφυλες θεωρίες εγκλήματος, Φύλο και Μ.Μ.Ε, Φύλο και Μετανάστευση, Το φύλο στην Ιστορία και την Προϊστορία (Κρήτη, Αιγαίο, Μεσόγειος), Φεμινιστικό Κίνημα, Κράτος και Φεμινισμός.
(ΔΕΠ) Βασιλική Πετούση (Αναπλ. Καθηγήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας, Δ/ντρια Εργαστηρίου), Χριστίνα Κωνσταντινίδου (Αναπλ. Καθηγήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας, Δ/ντρια Εργαστηρίου 2016-2019), Γιώτα Παπαγεωργίου (Ομότιμη Καθηγήτρια, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Ιδρύτρια και διατελέσασα πρώτη Δ/ντρια του Εργαστηρίου 2004-2015), διατελέσασα μέλος ΔΕΠ (Καθηγήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας)], Ευγενία Πετροπούλου (Μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας) Ελένη Φουρναράκη (Αναπλ. Καθηγήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας), Κατερίνα Κόπακα, (Καθηγήτρια Τμ. Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Π.Κ.), Κατερίνα Δαλακούρα (Αναπλ. Καθηγήτρια Τμ. Φ.Κ.Σ. Π.Κ.). (ΕΡΕΥΝΗΤΡΙΕΣ/ΕΣ) Χριστίνα Τσακιστράκη (Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια Τμ. Κοινωνιολογίας), Ιωάννα Καϊσερλή (Υποψ. Διδ. Τμ. Κοινωνιολογίας), Ειρήνη Αμπουμόγλι (Φοιτήτρια ΠΜΣ Κοινωνιολογία), Ασπασία Βασιλάκη (Εκπαιδευτικός, Πτυχιούχος Τμ. Κοινωνιολογίας).
Προγράμματα (μετά το 2010)
Δημοσιεύσεις
Πετούση, Β. 2012. «Έμφυλες προσεγγίσεις στις κοινωνικές ανισότητες και το έγκλημα.» Εγκληματολογία 1/2012 (Ιανουάριος) σελ. 113. https://www.nbonline.gr/journals/63/volumes/255/issues/1082/lemmas/48160
Ζαββού Α., 2018. “Σκέψεις για το προσφυγικό από μια φεμινιστική οπτική”, Φεμινιστιqά, 1, σσ. 74-78 http://feministiqa.net/alexandra_zavou_skepseis/
Παπαγεωργίου, Γ. 2019. «Αντιμετωπίζοντας τα μέτρα λιτότητας: ανθεκτικότητα των γυναικών απέναντι στην οικονομική κρίση» Κοινωνιολογική Επιθεώρηση 5-6: 107-130.
Ζαββού Α. 2020. “Είναι θεμιτό να ακολουθούμε μία φεμινιστική μεθοδολογία στις επιστήμες και τη φιλοσοφία;”, Gavagai/Γκαβαγκάι: Περιοδική έκδοση φιλοσοφίας & ιστορίας της επιστήμης, 4, σσ. 196-99. http://gavagaiphilosophy.weebly.com/uploads/8/2/0/0/82000672/gavagai_t4_letters.pdf
Τσακιστράκη, Χρ. (υπό δημοσίευση) «Η δικαιική εννοιολόγηση του βιασμού και η συμβολή της φεμινιστικής νομικής θεωρίας.» Σύγχρονα Θέματα.
Daglas, M, Petoussi, V., Dionysiou, G., Athanassakis, I. 2010. “Do Μaternity hospitals practices support Greek mothers’ decision to breastfeed?” Clinical & Experimental Obstetrics & Gynecology 37(1):43-48.
Fournaraki, Ε. & Yannitsiotis, Υ. 2013. “Three Decades of Women’s History in Greece: An Account”, Aspasia - The International Yearbook of Central, Eastern and South Eastern European Women’s and Gender History, v. 7 [στο Forum “Clio on the Margins: Women’s and Gender History in Central, Eastern and Southeastern Europe”, επιμ. Krassimira Daskalova, μέρος β’], σ. 162-173.
Petousi, V., Daglas, M., Dionysiou, G. 2017. “The International Code of Marketing Breast-Milk Substitutes, national legislation and endorsement practices; violations of selected breastfeeding regulation in Greece.” International Journal of Occupational Health and Public Health Nursing,4(1):21-44
Zavos A. 2018. “Sexual violence in Greek universities: politics of disclosure, interventions and institutional change”, στο K. Chandrashekar, K. Lacroix, S. Siddiqui (επιμ.), Sex and Power in the University, ειδικό τεύχος, Annual Review of Critical Psychology 15:200-222. https://thediscourseunit.files.wordpress.com/2018/11/arcp-15-sex-and-power[1]in-the-university-updated.pdf/
Fatourou, P., Papageorgiou, Y., Petousi, V. 2019 “Women are needed in STEM: European policies and incentives” Communications of the ACM[1]Special Section on Europe 62(4):52-57 DOI:10.1145/3312565
Papageorgiou, Y., Petousi, V. 2018. “Gender resilience in times of economic crisis: Findings from Greece.” Partecipazione e Conflitto 11(1):145-174. 10.1285/i20356609v11i1p145
Πετούση-Ντούλη, Β. 2010. «Έμφυλη ισότητα και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: η πρόκληση του τεκμηρίου μητρότητας.» Στο Πιτσελά, Α. (επ.) Εγκληματολογικές Αναζητήσεις: Τιμητικός Τόμος για τον Καθηγητή Στέργιο Αλεξιάδη. Εκδόσεις Σάκκουλα: Αθήνα-Θεσσαλονίκη, σελ. 837-872.
Φουρναράκη, Ε. 2010. «Γυναικεία σωματική κουλτούρα και επινόηση εθνικών παραδόσεων: συμβολές της Ενώσεως των Ελληνίδων και του Λυκείου των Ελληνίδων (1897-1940)», στο συλλογικό τόμο Το Λύκειον των Ελληνίδων. 100 χρόνια, Αθήνα, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, σελ. 365-403.
Πετούση-Ντούλη, Β. 2013. «Δικαιική ρύθμιση της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής: σκέψεις για τη διαφορά και την ισότητα.» Στο Τσινόρεμα, Στ., Λούης, Χρ. (επ.) Θέματα Βιοηθικής. Η Ζωή, η Κοινωνία και η Φύση μπροστά στις προκλήσεις των Βιοεπιστημών. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελ. 291-312.
Φουρναράκη, Ε. 2014 «Έμφυλες εννοιολογήσεις της ιδιότητας του πολίτη στην Ελλάδα του 19ου αιώνα», στο: Ε. Παπαταξιάρχης (επιμ.), Πολιτικές της καθημερινότητας. Σύνορο, σώμα και ιδιότητα του πολίτη στην Ελλάδα [σειρά: «Αναθεωρήσεις του πολιτικού»], Αθήνα, Αλεξάνδρεια, σ. 395-418.
Φουρναράκη, Ε. 2015. (από κοινού με Γλαύκη Γκότση και Ανδρονίκη Διαλέτη), «Εισαγωγή», στο: Γλαύκη Γκότση, Ανδρονίκη Διαλέτη και Ελένη Φουρναράκη (επιμ.), Το φύλο στην ιστορία: αποτιμήσεις και παραδείγματα, Αθήνα, Ασίνη 2015, σ. 7-52
Φουρναράκη, Ε. 2015. «Κατασκευάζοντας το ελληνοπρεπές σώμα: έμφυλες και ταξικές σημασιοδοτήσεις της άθλησης και της εθνικής ταυτότητας στη συγκυρία των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896», στο: Γλαύκη Γκότση, Ανδρονίκη Διαλέτη και Ελένη Φουρναράκη (επιμ.), Το φύλο στην ιστορία: αποτιμήσεις και παραδείγματα, Αθήνα, Ασίνη, σ. 303-338
Τσακιστράκη, Χρ. 2020. «Όταν ο κίνδυνος βρίσκεται στο σπίτι: ο υψηλός επιπολασμός της ενδοοικογενειακής βίας υπό τη συνθήκη του αναγκαστικού κατ’ οίκον περιορισμού.» Τοπικά ΙΘ’, Αποτυπώσεις σε Στιγμές Κινδύνου, ΕΜΕΑ/Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα, 2020, σελ. 267-274. https://thebook.gr/topika-ith-apotyposis-se-stigmes-kindynou-apo-tis-ekdosis[1]nisos/
Artinopoulou, V. and Petoussi-Douli, V. 2011 “Legalism and paternalism in Greece. Powerful trends in the reification of risk and the treatment of juvenile offenders.” In Francois, A. Massin, V., Niget D. (eds) Violences juveniles sous expertise(s)XIX-XXI siecles/Expertise and Juvenile Violence 19th-20th Century Universitaires de Louvain: UCL Presses, pp. 157-185.
Fournaraki, Ε. 2011. “Bodies that Differ: Mid- and Upper-Class Women and the Quest for «Greekness» in Female Bodily Culture (1896-1940)”, στο: Eleni Fournaraki και Zinon Papakonstantinou (επιμ.), Sport, Bodily Cultureand Classical Antiquity in Modern Greece, Routledge (Taylor & Francis Group), Λονδίνο και Νέα Υόρκη, σ. 49-85.
Papageorgiou G. 2014. “Gender expectations and State inertia: The case of Greece”, in Yvonne Galligan (ed.), States of Democracy: Gender and Politics in the European Union, London: Routledge, pp.67-80
Kopaka, K. 2016. “Rhea Galanaki’s The Century of the Labyrinths: A dialogue between literature and archaeology that starts with Minos Kalokairinos.“ Στο Ν. Momigliano και A. Farnoux (επιμ.), Cretomania: Desiring the Minoan Past in the Present. London: British School at Athens and Ashgate, σσ. 180-188
Zavos A., 2018 “Gendering the Crisis: Claiming New Values and Agencies Beyond Destitution”, στο E. Doxiadis, A. Placas (επιμ.) Living Under Austerity: Greek Society in Crisis, Berghahn, Oxford, New York. σελ. 253-279
Παπαγεωργίου, Γ. 2011 “Gender and Intra Party Discourse” στο Σκλιάς, Γ. (επιμ.), Ανάπτυξη, Ηγεσία, Κοινωνία, Αθήνα, εκδόσεις Σιδέρη, σελ. 215-223.
Πετροπούλου, Ε., Πετούση, Β. 2016. «Γεωργία και υγεία γυναικών: Διερεύνηση της σχέσης, διαπιστώσεις και προτάσεις στη βάση της διεθνούς βιβλιογραφίας και έρευνας.» Στο Κονιόρδος, Σ. Πρακτικά 5ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ελληνικής Κοινωνιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ) «Η Ελληνική Κοινωνία στο Σταυροδρόμι της Κρίσης-Έξι χρόνια μετά». Αθήνα, Ελληνική Κοινωνιολογική Εταιρεία, σελ. 546-556. http://www.hellenicsociology.gr/sites/default/files/praktika_5ou_sunedriou_me_isbn.pdf
Βασιλάκη, Α. 2017. «Φεμινιστική Έρευνα και Εργασία: η εκθήλυνση στο επάγγελμα των νηπιαγωγών.» Γούσιος, Φ. (επιμ.) Τα Πρακτικά του 4ουΣυνεδρίου ‘Νέος Παιδαγωγός» Αθήνα 1 και 2 Απριλίου 2017. Αθήνα: Επιστημονική Ένωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας για τη διάδοση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση https://www.openbook.gr/praktika-4ou-synedriou-neou[1]paidagwgou-2017/
Βασιλάκη, Α. 2016. «Όψεις της εκπαίδευσης των κοριτσιών μέσα από το θεσμό της συνεκπαίδευσης στην Κρήτη (1870- 1913)». Γούσιος, Φ. (επιμ.) Τα Πρακτικά του 4ου Συνεδρίου ‘Νέος Παιδαγωγός» Αθήνα 16 και 17 Απριλίου 2016. Αθήνα: Επιστημονική Ένωση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας για τη διάδοση των ΤΠΕ στην Εκπαίδευση https://www.openbook.gr/praktika-3ou[1]synedriou-neou-paidagwgou-2016/
Παπαγεωργίου. Γ. 2010. Φύλο και Έρευνα, Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg
Παπαγεωργίου, Γ. (επιμ.) 2010. Η Έρευνα του Φύλου στην Ελλάδα. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg
Γκότση, Γλ., Διαλέτη, Α. και Φουρναράκη, Ε. 2015 (επιμ. - εισαγωγή), Το φύλο στην ιστορία: αποτιμήσεις και παραδείγματα, Αθήνα, Ασίνη, 2015 (373 σ.) [Βιβλιοκρισίες: Τα Ιστορικά, τχ. 65 (Απρίλιος 2017), σ. 266-269 (Ε. Ζέη)· στο διεθνές ιστορικό περιοδικό με ανώνυμους κριτές Aspasia - The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History, 12/1 (2018), σ. 165-168 (Maria Repoussi – Emilia Salvanou)· European Journal of Women’s Studies: 26/4 (November 2019), σ. 480-483 (Eliza Anna Delveroudi) : https://journals.sagepub.com/toc/ejwa/26/4]
Fournaraki, Ε. & Papakonstantinou, Α. (επιμ.), 2011 Sport, Bodily Culture and Classical Antiquity in Modern Greece, Routledge (Taylor & Francis Group) [στη σειρά: «Sport in the Global Society – Historical Perspectives», επιμελητές σειράς: Mark Dyreson – Thierry Terret], Λονδίνο και Νέα Υόρκη (186 σ.)
Λήμματα σε εγκυκλοπαίδεια
Πετούση, Β. 2018. «Εγκληματικότητα και φύλο». Στο Σπινέλλη, Κ., Κουράκης, Ν., Κρανιδιώτη, Μ. (επιμ.), Εγκληματολογικό Λεξικό, Αθήνα: Τόπος.
Πετούση, Β. 2018. «Εγκληματολογία Φεμινιστική». Στο Σπινέλλη, Κ., Κουράκης, Ν., Κρανιδιώτη, Μ. (επιμ.), Εγκληματολογικό Λεξικό. Εκδόσεις: Τόπος.
Βιβλιοκρισίες:
Πετούση, Β. 2019. «Από τη σκοπιά της φεμινιστικής θεωρίας» κείμενο συζήτησης με αφορμή το βιβλίο της Εφης Κάννερ (επιμ) 2018. Τουρκία-Βία, αντίσταση και πολιτικές αντιδράσεις απέναντι στην έμφυλη βία. Αθήνα: Ηρόδοτος
Zavos A., 2020 (υπό έκδοση) “The Tropic of Writing: Family Bonds and Emotions in Bourgeois Greece, 1850-1930, by Dimitra Vassiliadou”, Aspasia: The International Yearbook of Central, Eastern, and Southeastern European Women's and Gender History, 14
Επιστημονικές Δράσεις
-
Sanna Mustasaari, “Assisted Reproduction: Nordic Laws and Policies”, Vasiliki Petousi, "Short commentary on Greek laws on assisted reproduction", 12/4/2022, 15:00-17:00 | UCRC - Gender Lab, in the context of the seminar on Sociology and Law of Human Reproduction, Post-Graduate Program Bioethics
- Δράση ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης μαθητών και μαθητριών σε θέματα διακρίσεων φύλου: «Η ισότητα μέσα από τα μάτια των μαθητών και μαθητριών του 2ου Γυμνασίου», 4/4/2022, 18.00-20.00, «Σπίτι του Πολιτισμού», Ρέθυμνο
- 3ο Εργαστήριο Επιχειρηματικότητας Γυναικών "ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ", στο πλαίσιο των δράσεων Προώθησης της Ισότητας των Φύλων στην Περιφέρεια Κρήτης | Σάββατο 19-20/3/2022 | Πολύκεντρο Βουκολιών Δήμου Πλατανιά Χανίων και διαδικτυακά μέσω zoom | Συνδιοργάνωση: Περιφέρεια Κρήτης-Περιφερειακό Τμήμα Κοινωνικής Ένταξης και Περιφερειακή Επιτροπή Ισότητας των Φύλων Κρήτης (ΠΕΠΙΣ Κρήτης), Πανεπιστήμιο Κρήτης (Εργαστήριο Φύλου), Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο, Δήμος Πλατανιά, Δημοτική Επιτροπή Ισότητας του Δήμου Πλατανιά (ΔΕΠΙΣ Πλατανιά)
- Project "Βεγγέρα-Γυναικείες Κοινότητες Ανταλλαγής" (http://sociology.soc.uoc.gr/?p=10732)
- Προγραμματική σύμβαση (http://sociology.soc.uoc.gr/?page_id=8498) για «Δράσεις Προώθησης της Ισότητας των Φύλων στην Περιφέρεια Κρήτης 2018-2020» Συνεργαζόμενοι φορείς: Περιφέρεια Κρήτης, Πανεπιστήμιο Κρήτης (Εργαστήριο Φύλου), ΤΕΙ Κρήτης
- Θερινό Σχολείο στην Επιστήμη των Η/Υ, στην Τεχνολογία, τη Μηχανική και τα Μαθηματικά (https://www.csd.uoc.gr/~wistem2019/) 1-3 Ιουλίου 2019
- Διάλεξη: «The reproductive rights battleground in Poland: socio-cultural contexts, legal frameworks and human consequences» Katarzyna Zielinska, Dr hab. Institute of Sociology, Jagiellonian University.
- 1ο Εργαστήριο Επιχειρηματικότητας Γυναικών (http://sociology.soc.uoc.gr/?p=8527) 12-13 Απριλίου 2019, Ηράκλειο.
- Δράση Ευαισθητοποίησης: Φύλο και διαφήμιση. Θεματική εβδομάδα για το φύλο. Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ρέθυμνο. 8/5/2018.
- Δράση διασύνδεσης: «Δραστηριότητες Εργαστηρίου Μελετών για το Κοινωνικό Φύλο», Βασιλική Πετούση, Τμήμα Κοινωνιολογίας, 1η Ερευνητική συνάντηση του ΚΕΜΕ-ΠΚ Διάλογος, Διεπιστημονικότητα, Συνέργειες 26-27 Μαΐου 2018, Ρέθυμνο.
- Διάλεξη με θέμα: “Sex and gender in research design and reporting” Carolyn Ells, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Medicine Biomedical Ethics Unity, McGill University, Montreal, Καναδάς, σε συνεργασία με το πρόγραμμα DEFORM 2nd International Workshop Governance of Science and Research Integrity: Agencies, Researchers, Case Studies. 8 Σεπτεμβρίου 2017, ΚΕΜΕ Ρέθυμνο.
- Παρουσίαση βιβλίου: Το φύλο στην Ιστορία. Αποτιμήσεις και Παραδείγματα. Ομιλήτριες: Ανδρονίκη Διαλέτη (Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοιν/κής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), Ελευθερία Ζέη (Τμήμα Ιστορίας και Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης) Ελένη Φουρναράκη, Τμήμα Κοινωνιολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης) Συντονίστρια: Βασιλική Πετούση (Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης) 9/3/2017, Φοιτητικό Πολιτιστικό Κέντρο Ξενία, Ρέθυμνο.
Συνεργασίες
- Βασιλική Πετούση: (2013 - παρόν) Chair of the Grants Committee of Feminist Approaches to Bioethics, (2013 - παρόν) Μέλος του Advisory Board του Feminist Approaches to Bioethics, (2012) Μέλος του Nominating Committee of Feminist Approaches to Bioethics, (2005 - παρόν) Εθνική Αντιπρόσωπος, Feminist Approaches to Bioethics.
- Γιώτα Παπαγεωργίου: (2009 – παρόν) Εθνική Αντιπρόσωπος στο EΙGE (Συμμετοχή στην Ανάλυση Δεικτών Φύλου).
- Κατερίνα Δαλακούρα: Μέλος της επιστημονικής επιτροπής του επιστημονικού (online) περιοδικού Espacio Tiempo y Education, Μέλος της Συμβουλευτικής/επιστημονικής Επιτροπής (Advisory Board) του περιοδικού Knjiženstvo, Journal for Studies in Literature, Gender and Culture.
Επικοινωνία
Τηλ.: 28310 77469
E-mail: petousiv@uoc.gr, gender@social.soc.uoc.gr
