Ιστορία και Πράξις: Η Φιλοσοφία της πράξης του G. Lukács
Σκοπός του ερευνητικού προγράμματος είναι η ολοκλήρωση και δημοσίευση μιας μελέτης για το φιλοσοφικό έργο του G. Lukács κατά τη δεκαετία του 1920, τόσο στην αγγλική (ο συγγραφέας έχει υπογράψει συμβόλαιο με το Bloomsbury Academic Press την Άνοιξη του 2014) και στην ελληνική (ο συγγραφέας έχει υπογράψει συμβόλαιο με τις εκδόσεις Τόπος την Άνοιξη του 2017). Επιπλέον, το πρόγραμμα αποσκοπεί στη διάχυση της έρευνας μέσω βιβλιοπαρουσιάσεων, ομιλιών σε επιστημονικές συναντήσεις και παρουσιάσεων σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Η πρώιμη μαρξιστική φιλοσοφία του Georg Lukács’, κατά τη δεκαετία του 1920, συνιστά τα θεμέλια της Κριτικής Θεωρίας. Ωστόσο, η αποτίμηση της φιλοσοφικής συμβολής του Lukács καθορίστηκε σε σημαντικό βαθμό από μονομερείς αναγνώσεις σημαντικών θεωρητικών όπως ο Theodor W. Adorno, ο Jürgen Habermas, ο Axel Honneth ή και ο ίδιος ο όψιμος Lukács.
Το βιβλίο του Καβουλάκου προσφέρει μια νέα ανασυγκρότηση του πρώιμου μαρξιστικού έργου του Lukács που μπορεί να αποκαταστήσει τη διαλεκτική συνθετότητά του αναδεικνύοντας τις ρίζες του στην ‘προ-μαρξιστική’ περίοδο του Lukács. Ως φοιτητής στη Χαϊδελβέργη, ο Lukács εξοικειώθηκε με ένα συγκεκριμένο ρεύμα στο εσωτερικό του Νεοκαντιανισμού της νοτιοδυτικής Γερμανίας προσανατολισμένο στην διαλεκτικοποίηση και την οντολογικοποίηση της υπερβατολογικής φιλοσοφίας. Την ίδια στιγμή, αποστασιοποιήθηκε από την εγελιανή διαλεκτική θεωρώντας την ως μορφή πανλογισμού. Στη θέση της προτίμησε να στραφεί στη λύση φιλοσοφικών αντινομιών μέσω ενός μυστικισμού της ατομικής πράξης. Στο τέλος του 1918 ο Lukács ανακάλυψε μια πιο συνεπή και ρεαλιστική απάντηση στα φιλοσοφικά διλήμματα που αντιμετώπιζε στον μαρξισμό. Κατά συνέπεια, στην ανάγνωσή του του ιστορικού υλισμού συνδύασε μια μη ιδεαλιστική, μη συστηματική ιστορική διαλεκτική με μια έμφαση στη συνειδητή συλλογική πράξη μετασχηματισμού. Η αληθινή θεωρία πρέπει να βοηθά τους ανθρώπους να πραγματώνουν τις ματαιωμένες απαιτήσεις του ιστορικού λόγου καθώς και την αντικειμενική δυνατότητα της πρακτικής τους πραγμάτωσης. Η αντίσταση και η κοινωνική αλλαγή μπορούν να πάρουν τη μορφή ενός πρακτικού άλματος στο ‘ριζικά νέο’ -με σύγχρονους όρους an event- δηλαδή, την ίδια στιγμή, μέρος μια ανοιχτής διαλεκτικής διαδικασίας de-reification και δημοκρατικού επαναπροσδιορισμού. Έτσι επαναδιατυπωμένο, το κλασικό επιχείρημα του Lukács μπορεί να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη σύγχρονη Κριτική Θεωρία.